Żółw jaszczurowaty

Żółw jaszczurowaty

Rząd: Testudines (żółwie)
Podrząd: Cryptodira (żółwie skrytoszyjne)
Rodzina: Chelydridae (skorpuchowate)

Chelydra serpentina

Ten słodkowodny żółw występuje naturalnie w Ameryce Północnej, od południowej Kanady poprzez środkowe i wschodnie tereny Stanów Zjednoczonych, z granicą w postaci Gór Skalistych, aż do Ameryki Środkowej. Został on introdukowany w Arizonie, Kalifornii, Newadzie i Oregonie, jak również w Chinach, na Tajwanie i na japońskiej wyspie Honsiu. Zasiedla płytkie stawy lub strumienie. Prowadzi półwodny tryb życia. Nie jest dobrym pływakiem, dlatego zazwyczaj zagrzebuje się w mule i nieruchomo czatuje na zdobycz. Zdarza się jednak, że w poszukiwaniu jedzenia wychodzi na ląd. Jest drapieżnikiem, jednak nie gardzi pokarmem roślinnym. Żywi się bezkręgowcami, małymi kręgowcami, takimi jak ryby, żaby, gady, ptaki i ssaki oraz padliną. Poluje na wszystko co może połknąć, a większe zwierzęta chwyta szczękami i rozrywa na małe kawałki ostrymi pazurami przednich łap. Sam stanowi pokarm dla kojotów, baribali oraz aligatorów. Dorasta on do długości od 80 do 100 cm, przy czym długość karapaksu ma zaledwie około 40 cm. Zwykle waży on od 4,5 do 16 kg, chociaż najcięższy złapany dziki okaz ważył 34 kg. Długość jego życia na wolności jest słabo poznana. Sugerowano, że w naturze żyje on znacznie krócej niż w niewoli, jednak dane z Kanady sugerują, że jego maksymalny wiek to ponad 100 lat. W hodowli natomiast może dożyć 60 lat. Wyróżnia się on na tle innych żółwi, ponieważ w przypadku zagrożenia nie chowa się do pancerza i nie podejmuje prób ucieczki, tylko atakuje używając do walki ostrych szczęk. Żółw zawdzięcza swoją nazwę długiemu ogonowi, który stanowi do 2/3 długości karapaksu, pokrytemu na grzbietowej krawędzi spłaszczonym grzebieniem powstałym z rogowych płytek (podobnie jak u krokodyli). Jego stosunkowo mały karapaks ma barwę od oliwkowej do brązowej i nie przykrywa w pełni szyi, nóg i ogona, o tej samej barwie lub szarych. Szyja wydaje się być krótka, ale wydłuża się znacznie przy ataku, jest on w stanie sięgnąć aż do swojego ogona. Zwierzę to rozmnaża się w wodzie.

Po zapłodnieniu samica wychodzi na ląd wygrzebuje jamy i tam składa od 25 nawet do 80 jaj, które zagrzebuje ziemią i liśćmi. Z górnych pokładów jaj, gdzie jest cieplej, wylęgają się samice, zaś z dolnych samce.

Młode tuż po wylęgu są czarne i mają długie cienkie ogony. W chłodniejszych rejonach młode zimują w gnieździe. Jest to gatunek odporny na zimno, niekiedy zimą nie zapada w hibernację, tylko pozostaje aktywny pod lodem. Może nie oddychać przez kilka miesięcy, wówczas przechodzi na szlaki beztlenowe, spalając cukry i tłuszcze. Młode osobniki są wykorzystywane w celach konsumpcyjnych do przygotowania zupy z żółwia. Osobniki dojrzałe w przypadku zagrożenia wydzielają zapach piżma, co psuje walory smakowe.

Żółw jaszczurowaty w Polsce

Jest to nieinwazyjny gatunek obcy, w Polsce nie ma rozradzającej się populacji. Ze względu na duże rozmiary, które osiąga jest wypuszczany na wolność przez wcześniejszych właścicieli. W 2006 roku w Gdyni znaleziono go w oczku wodnym na terenie prywatnej posesji. Początkowo jej właścicielka próbowała się zająć żółwiem, jednak jego drapieżność i agresywność była nie do pokonania. Żółw znalazł azyl w Akwarium Gdyńskim, w którym przebywa do dziś i cieszy swym wyglądem zwiedzających. Drugi okaz przez kilka lat był obserwowany w stawie na terenie parku w Kutnie. W 2016 roku został odłowiony i przekazany do Ogrodu Zoologicznego w Zamościu.

Skip to content