Typ: Echinodermata
Gromada: Holothuroidea
Strzykwy
Na pierwszy rzut oka strzykwy nie przypominają innych przedstawicieli szkarłupni, których charakterystyczna symetria pięciopromienista jest u strzykw w różnym stopniu zatracana. U niektórych gatunków uwidacznia się centralna symetria poprzez pięć „promieni” rozciągających się od otworu gębowego do odbytu. Z promieni tych odchodzą nibynóżki (nóżki ambulakralne), czyli zakończenia układu wodnego, służące jako narząd ruchu, narząd czepny oraz do zdobywania pokarmu.
Wygląd ich ciała również odbiega od wyglądu innych szkarłupni, których otwór gębowy znajduje się po stronie brzusznej, zaś odbytowy po stronie grzbietowej. Ciało strzykwy jest wydłużone, dwubocznie symetryczne, a ich otwór gębowy i otwór odbytowy zlokalizowane są na dwóch przeciwnych krańcach. W ciele wyodrębniona jest strona brzuszna (trivium) z trzema rzędami nóżek ambulakralnych oraz strona grzbietowa (bivium) z dwoma rzędami nibynóżek.
Ze względu na kształt ich ciała nazywane są ogórkami morskimi, chociaż może się on różnić w zależności od gatunku od prawie kolistego, poprzez przypominający kiełbasę czy też gąsienicę do wężowatego.
Mierzą one zazwyczaj od 10 do 30 cm, jednak w skrajnych przypadkach mają długość kilku mm lub ponad 3 m. Nie posiadają szkieletu zewnętrznego, zamiast niego mają zwapnione struktury zredukowane do mikroskopijnych kosteczek połączonych tkanką łączną tuż pod skórą. U niektórych gatunków struktury te mogą mieć postać spłaszczonych płyt tworząc zbroję, natomiast u niektórych szkielet wewnętrzny nie występuje wcale, np. u Palagothuria natatrix. W ciele wbudowane są także tkanki kolagenowe, które mogą zmieniać swoje właściwości mechaniczne, dzięki czemu zwierzę poprzez ich zmiękczenie może przecisnąć się przez niewielką szczelinę. Natomiast, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo w szczelinie włókna kolagenowe są skracane, wówczas ciało staje się jędrniejsze. Proces ten jest kontrolowany przez układ nerwowy i skoordynowany z aktywnością mięśni.
Zwierzęta te związane są z dnem morskim i rozprzestrzenione są na całym świecie, jednak najwięcej z nich występuje w regionie Azji i Pacyfiku. Szacuje się, że wśród 7 rzędów, zawierających 30 rodzin jest 1717 gatunków strzykw. Wiele z nich jest gromadzonych w celu spożycia przez człowieka. Pełnią one pożyteczną rolę w ekosystemie morskim, ponieważ pomagają w oczyszczaniu dna z rozkładających się resztek organicznych oraz użyźniają osad denny. Tworzą stada, które przemieszczają się po dnie w poszukiwaniu pożywienia.
Ich otwór gębowy otacza wieniec składający się z 8-30 macek, które mogą być proste, pierzaste, rozgałęzione lub drzewiaste i służą do pobierania pokarmu. Macki to zmodyfikowane nóżki ambulakralne, które mogą być chowane do wnętrza jamy ustnej. Ich wygląd jest jednym ze sposobów rozpoznawania poszczególnych rzędów. Identyfikacji różnych gatunków dokonuje się także na podstawie wyglądu kostek wapiennych wbudowanych w ściany ciała. Znaczną część szkieletu stanowi pierścień utworzony z dziesięciu wapiennych płytek otaczający krtań. Stanowi on punkt przyczepu mięśni, które chowają macki, jak również dla głównych mięśni ściany ciała. Ich układ pokarmowy jest bardzo prosty. Wiele gatunków ma przełyk i żołądek, ale u niektórych gardło otwiera się bezpośrednio do jelita, które zazwyczaj jest długie, zwinięte i trzykrotnie przechodzi przez ciało zanim kończy się w komorze kloacznej lub bezpośrednio jako odbyt.
Strzykwy nie posiadają wyraźnych narządów zmysłów, pomimo tego iż na skórze rozrzucone są różne zakończenia nerwowe dające wrażliwość dotykową i na obecność światła. Posiadają parzyste kanaliki oddechowe o kształcie drzewka, które uchodzą do kloaki. Aby zwierzę mogło oddychać, wciąga wodę z tlenem przez odbyt, a następnie wydala ją. Wraz z jelitami działają również jako narządy wydalnicze.
Poza układem wodnym odpowiedzialnym za ruch nóżek ambulakralnych posiadają układ krwionośny.
Naczynia krwionośne połączone są ponad 100 małymi ampułkami mięśniowymi, które działają jak miniaturowe serca.
Ze względu na obecność białych krwinek zawierających hemoglobinę ich krew ma kolor czerwony. Ogórki morskie występują w dużych ilościach na głębokim dnie morskim, gdzie często stanowią większość biomasy zwierzęcej. Są najlepiej przystosowanymi szkarłupniami do ekstremalnych głębokości. Są bardzo zróżnicowane nawet na głębokości przekraczającej 5000 m. Ponad to na głębokości większej niż 9 km stanowią 90% całkowitej biomasy makrofauny. Ciało niektórych gatunków głębinowych, takich jak Enypniastes eximia, Peniagone leander i Paelopatides confundens, jest zbudowane z twardej galaretowatej tkanki o unikalnych właściwościach, które pozwalają zwierzętom kontrolowanie własnej pływalności, umożliwiając im przemieszczanie się po dnie oceanu, unoszenie się nad nim lub aktywne pływanie. W pływaniu pomagają im dodatkowe przydatki na ciele, np. przypominające parasol. Wyłącznie jeden gatunek, Pelagothuria natatrix, jest typowo pelagiczny, gdyż nigdy nie zbliża się do dna. Strzykwy są padlinożercami. Ich dieta składa się z planktonu i rozkładającej się materii organicznej. W poszukiwaniu pokarmu przesiewają osad denny przy pomocy macek otaczających otwór gębowy. 40 zwierząt na jednym metrze kwadratowym jest w stanie przetworzyć 19 kg osadów rocznie. Niektóre zwierzęta wystawiają swoje macki w kierunku prądów morskich i wyłapują pokarm bezpośrednio z wody. Kształt macek jest dostosowany do sposobu odżywiania i wielkości spożywanych cząsteczek.
W większości są to gatunki rozdzielnopłciowe, przy czym układ rozrodczy składa się z pojedynczej gonady, której ujście znajduje się na stronie grzbietowej zwierzęcia, blisko otworu gębowego. Większość ogórków morskich rozmnaża się poprzez uwalnianie nasienia i komórek jajowych wprost do wody. U niektórych gatunków, np. u Pseudocnella insolens dochodzi do zapłodnienia wewnętrznego. Zapłodniona zygota za pomocą jednej z macek przenoszona jest do kieszeni znajdującej się na ciele dorosłego, gdzie rozwija się i ostatecznie wykluwa jako młody ogórek morski. Wiadomo, że kilka gatunków rodzi swoje młode w jamie ciała, rodząc przez niewielkie pęknięcie w ścianie ciała w pobliżu odbytu.
Wiele małych zwierząt może żyć w symbiozie z ogórkami morskimi. Niektóre krewetki czyszczące, w szczególności Periclimenes imperator żyją na ciele strzykw. Również ryby karapowate żyją w relacji komensalizmu ze strzykwami.
Narybek ukrywa się w kloace ogórka morskiego, gdzie ma schronienie przed drapieżnikami, dodatkowo składniki odżywcze znajdujące się w kloace są jego pokarmem.
Niektóre gatunki wieloszczetów i krabów żyjąc wewnątrz strzykwy ochrania jej otwór gębowy lub kanaliki oddechowe. Nie każdy gatunek chce mieć pasażerów na gapę, i tak przedstawiciele rodzaju Actinopyga mają zęby odbytu, które uniemożliwiają jego penetrację odwiedzającym. Z reguły zwierzęta te nie mają wrogów. Są ignorowane przez drapieżniki ze względu na zawarte w nich toksyny. Niemniej jednak mięczaki z gatunku Tonna galea i Perdix tonna paraliżują ogórki morskie za pomocą silnej trucizny, a następnie połykają je. Niektóre strzykwy bronią się poprzez wydalanie lepkich kanalików, które oblepiają drapieżnika. W przypadku zagrożenia usuwają one przez odbyt część swoich narządów wewnętrznych, w tym lepkich kanalików, które są pokarmem dla drapieżnika. Czasami usuwaniu narządów wewnętrznych towarzyszy również wydzielenie na zewnątrz trucizny, która może zabić inne zwierzęta w pobliżu. Usunięte narządy wewnętrzne regenerują się w ciągu kilku tygodni.
Strzykwy odgrywają istotną rolę handlową. Są one spożywane przez ludzi pod najróżniejszymi postaciami. Mają także duże zastosowanie w medycynie ludowej, jak również w przemyśle farmaceutycznym do produkcji kosmetyków oraz leków m.in. na stawy. Sugeruje się, że ogórki morskie mogą być wykorzystywane do leczenia raka oraz malarii. Niestety ze względu na duże zastosowanie tych zwierząt są one poławiane, zarówno legalnie, jak i nielegalnie. Coraz częściej są także hodowane w akwakulturze. Ich popularność jako luksusowych owoców morza w krajach Azji Wschodniej stanowi poważne zagrożenie dla ich populacji.