rząd: rozgwiazdokształtne (Forcipulatida)
rodzina: Asteriidae
Pycnopodia helianthoides
Rozgwiazdy (Asteroidea) podobnie jak jeżowce, strzykwy, wężowidła i liliowce należą do szkarłupni, czyli zwierząt charakteryzujących się promienistą symetrią ciała. Rozgwiazda słonecznikowa to jedyny przedstawiciel rodzaju Pycnopodia występujący wyłącznie w północno-wschodniej części Pacyfiku. Przed 2013 rokiem był powszechnie spotykany od Wysp Aleuckich na Alasce po San Diego w Kalifornii. Preferuje strefę pływów o dnie piaszczystym, błotnistym, żwirowym, jak również skalistym. Żyje również wśród łąk roślinności podwodnej. Ciało tej rozgwiazdy jest mięsiste i wymaga stałego kontaktu z wodą, dlatego w przypadku wysokiego odpływu będzie się przemieszczać w głębsze rejony. Najczęściej występuje do głębokości 120 m, chociaż obserwowano ją również na głębokości dochodzącej do 435 m.
Jest to jedna z największych i najcięższych rozgwiazd na świecie. Maksymalna rozpiętość jej ramion wynosi około 1m (z reguły 80 cm), zaś waga dochodzi do 5 kg. Jest ona również rekordzistką w liczbie ramion, ma ich od 16 do 24, podczas gdy większość rozgwiazd ma ich od 5 do 14. Jest to również najszybsza rozgwiazda. Może poruszać się z prędkością 3 m/min i pokonywać dystans co najmniej 3 km. Do poruszania się służą nóżki ambulakralne, których ma ponad 15000. Są one zakończone przyssawkami, które umożliwiają zwierzęciu przylgnąć do skał. Jej ciało może mieć różne ubarwienie od żółtego, jasnopomarańczowego i czerwonego do brązowego, a czasem fioletowego.
Zwierzę to prowadzi samotny tryb życia. Jest drapieżnikiem, który w celu zdobycia ofiary używa silnego węchu i receptorów bardzo wrażliwych na światło. Jej otwór gębowy znajduje się od spodu ciała. Żywi się głównie jeżowcami. Poza nimi w jej diecie obecne są glony, gąbki, małże, ślimaki, strzykwy, inne rozgwiazdy, skorupiaki oraz ryby. Dieta różni się w zależności od położenia geograficznego i dostępności pokarmu. Poprzez wyjadanie jeżowców reguluje strukturę zbiorowisk dennych.
Jest to gatunek rozdzielnopłciowy, jednak nie ma wyraźnego dymorfizmu. Zapłodnienie jest zewnętrzne i losowe, osobniki uwalniają gamety bezpośrednio do wody. Larwa jest planktoniczna i odżywia się fitoplanktonem. Po kilku tygodniach osiada na dnie i przekształca się w młodego osobnika, który żeruje na roślinach. Młoda rozgwiazda ma 5 ramion. Kolejne ramiona przyrastają dwustronnie parami wraz z wiekiem. Każda nowa para jest wstawiana między ostatnią utworzoną parę, a sąsiednie oryginalne ramiona. Młode osobniki padają ofiarą drapieżników, takich jak duże ryby, kraby królewskie, czy wydry.
W przypadku, gdy rozgwiazda poczuje się zagrożona może odrzucić fragment swojego ciała i oddalić się od zagrożenia.
Ponad to wydziela wówczas do wody substancję chemiczną, która ostrzega inne osobniki o zagrożeniu. Po pewnym czasie utracone ramię odrośnie. Jeśli oderwane ramię miało fragment części centralnej, odrośnie z niego zupełnie nowy osobnik. Jest to zjawisko regeneracji. Regeneracja jest również formą rozrodu bezpłciowego u tych zwierząt.
Co się wydarzyło w 2013 roku?
W latach 2013–2015 liczebność tego gatunku gwałtownie zmalała z powodu choroby wyniszczającej rozgwiazdy oraz podwyższonej temperatury wody spowodowanej globalną zmianą klimatu. Gatunek zniknął z siedlisk na wodach u wybrzeży Kalifornii i Oregonu, a jego populacja zmniejszyła się o 99,2% w wodach w pobliżu stanu Waszyngton. W 2016 roku zespół ekologów badający obszar o długości 3000 km stwierdził spadek populacji rozgwiazdy słonecznikowej o 80–100% w porównaniu z poziomem w 2013 r.