…honorowy krwiodawca

 Adres

Zamieszkuje wybrzeże Atlantyku w Ameryce Północnej.

Wygląd

Młode wykluwają się z jaj. Dorosłe skrzypłocze kształtem przypominają końskie kopyto. Inny przydomek mieczogon wziął się od długiego kolca – telsonu, znajdującego się na końcu pancerza. Skrzypłocze należą do mięsożernych staroraków. Mają 9 oczu, dzięki którym dobrze widzą pod wodą nawet w ciemności.

Historia

Skrzypłocze (ang. horseshoe crab) zamieszkiwały Ziemię już 200 mln lat przed dinozaurami, przetrwały zlodowacenia, masowe wymieranie, katastrofy kosmiczne, a od ponad pięciu dekad większość ludzi zawdzięcza im życie.

Krew

Skrzypłocz oddycha skrzelami. Tlen w jego organizmie transportuje białko hemocyjanina, która nadaje krwi niebieskie zabarwienie. W kontakcie z bakteriami krew skrzypłocza wytwarza widoczne gołym okiem „agregaty obronne”, otaczające drobnoustroje i natychmiast je niszczy. Testy na bazie krwi skrzypłoczy wykorzystywane są w przemyśle farmaceutycznym do kontroli czystości mikrobiologicznej leków, szczepionek, rozruszników i implantów.

SUPER MOC

 Dobroczynnie wpływają na zdrowie każdego człowieka. Wszystko dzięki niezwykłym właściwościom ich hemolimfy.

Tekst – Małgorzata, Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskie

Zrób to sam | Skrzypłocz

Skrzypłocz to zwierzę, które swoim wyglądem może przypominać pancerną twierdzę. Jego pancerz składa się z dwóch części, których podział jest bardzo widoczny, do odwłoku przyczepiony jest telson czyli długi kolec ogonowy. Aby znaleźć jego odnóża trzeba zajrzeć pod pancerz – jest ich całkiem sporo bo 6 par na głowotułowiu i kolejne 7 par przy odwłoku.

Ponieważ odnóża są schowane i i tak ich nie widać – robiąc model skrzypłocza skupimy się na pancerzu. Potrzebujemy kawałek sztywnej kartki, tektury lub kawałek kartonu, przydadzą się ostre nożyczki a także ołówek do narysowania kształtu i klej lub zszywacz. No i jeszcze farby lub kredki.

Najpierw narysujmy kształt pancerza – Rysujemy okrąg, następnie jedna trzecia jego części będzie odwłokiem – sprawdźcie na rysunku. Wycinamy narysowany kształt, robimy głębsze wcięcia – dokładnie tak jak wchodzą one do środka naszego okręgu, dzięki tym wcięciom pancerz stanie się wypukły. Dwa „rogi pancerza nakładamy na odwłok, tak aby pancerz zrobił się wypukły i sklejamy w miejscach styku lub zszywamy zszywaczem. Przyklejamy ogon od spodu do krawędzi pancerza. Teraz czas na farby. Mój ma zabarwienie brązowo szare, zbliżone do tego jakie te zwierzęta mają w środowisku naturalnym, a jakie zabarwienie będzie miał Wasz? Pamiętajcie o namalowaniu oczu – ma ich aż dziewięcioro! Wielosoczewkowe oczy po obu stronach tułowia –  te najbardziej widoczne, dwoje pod pancerzem blisko otworu gębowego, oraz pięć oczu na przedzie na samym środku głowotułowia – skrzypłocze świetnie widzą nawet w ciemności pod wodą. Skrzypłocze całkiem szybko się poruszają, może wykonacie ich kilka i urządzicie wyścigi skrzypłoczy 🙂

Koncepcja, realizacja, zdjęcia – Michalina, Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskie