Rząd: Beryciformes (beryksokształtne)
Rodzina: Monocentridae (szysznikowate)
Monocentris japonica
Gatunek ten zamieszkuje Ocean Indyjski i zachodnią część Oceanu Spokojnego, od Morza Czerwonego, Południowej Afryk i Mauritiusu/a po Sumatrę, Bali, Australię i Nową Zelandię oraz południowe wybrzeża Japonii. Preferuje środowisko raf koralowych oraz skalnych, gdzie szuka schronienia w jaskiniach i pod półkami skalnymi. Występuje na głębokościach od 2 do 200 metrów. Prowadzi nocny tryb życia, zaś dzień spędza w kryjówce. Zwykle jest samotnikiem, jednak czasami tworzy małe grupki, szczególnie podczas polowania. Osiąga niewielkie rozmiary ciała, maksymalna długość wynosi 17 cm, przy czym znaczna większość dorasta jedynie do 12 cm.
Jego żółte ciało ma nietypowy kształt przypominający szyszkę. Jest ono pokryte potężnymi łuskami kostnymi, które są obrysowane na czarno. Ze środka każdej łuski wyrasta długi, odchylony ku tyłowi kolec. Również zaokrąglona głowa chroniona jest rzędami płytek kostnych. Pierwsza płetwa grzbietowa jest przekształcona w 5 masywnych, ostrych kolców, przy czym dwa środkowe są szczególnie długie. Gruby i mocny kolec znajduje się także przy płetwie brzusznej. Opancerzenie i obecność kolców mają za zadanie zniechęcić drapieżnika do ataku. On sam jest drapieżcą żerującym na planktonie, skorupiakach oraz małych rybach.
W związku z tym, iż poluje nocą wykorzystuje zdolność bioluminescencji, aby zwabiać zdobycz w pobliże swojej kryjówki. W trakcie polowania emituje światło jasnoniebiesko-zielone.
Jest to gatunek jajorodny, jednak niewiele wiadomo o biologii jego rozrodu. Nie rozmnaża się w niewoli. Szysznik potrafi generować dźwięki. Wykorzystuje do tego pęcherz pławny oraz mięśnie. W trakcie wydawania dźwięku cale jego ciało wibruje.
Symbioza z bakteriami luminescencyjnymi.
Szysznik ma zdolność bioluminescencji. Możliwe jest to dzięki jego symbiozie z bakteriami Photobacterium fischeri. Jest to pierwszy stwierdzony przypadek symbiozy tych bakterii z rybą. Bakterie znajdują się w parzystym narządzie świetlnym znajdującym się na zakończeniu żuchwy ryby. Bioluminescencja pomaga w polowaniu, które odbywa się nocą. Po pierwsze oświetla ofiarę, po drugie zwabia ją w pobliże kryjówki ryby. Prawdopodobnie narząd świetlny jest wykorzystywany także w komunikacji wewnątrzgatunkowej oraz pomaga rybom odnajdywać partnera do tarła i łączyć się w pary.
Powrót na stronę główną >